کلاسیک Classic واژه ایست در خور و ارائه شده برای فرش های قدیمی که به تازگی نام کلاسیک
را به خود گرفته اند. در ادبیات فارسی معنای لغوی درجه یک ، عالی و مرغوب لحاظ شده
است .در زمینه فرش و قالی استفاده از واژه کلاسیک جهت نشان دادن تفاوت طرح و نگاره
استفاده میشود. منظور از واژه فرش کلاسیک محصولاتی با طرح ها و نگاره های سنتی و
قدیمی تر هستند که ویژگی این طرح و نقشه ها سنتی بودن آنها و در عین حال داشتن رنگ
هایی ملایم و آرامش بخش بوده که برای دکوراسیون های رسمی شیک و کلاسیک بکار گرفته
میشوند.
فرش کلاسیک نوعی از فرش را گویند که طرح و نقش آن سنتی است و جزو طرح های مدرن نباشد. فرش کلاسیک
ماشینی که طرح و نقش های آن به مانند طرح و نقشه فرش های دستباف است بیشتر در
دکوراسیون خانههایی با سبک کلاسیک و سنتی به کار میرود، ناگفته نماند که طرح های
کلاسیک فرش امروزه طرفداران بسیاری در دکوراسیون های مدرن نیز دارد و آنها با
الهام از طرح و نقشه های فرش کلاسیک زیبایی خاصی به دکوراسیون مدرن خانه خود
میدهند.
بیشتر ما فرشهای کلاسیک را با نقوشی شامل یک
دایرهی مرکزی و چهار شکل مثلتمانند در چهارگوشهی فرش که اصطلاحاً آن را «لچکترنج»
مینامند میشناسیم. درواقع هم ترنج، یعنی همان نقش بزرگ مرکز فرش، و لچک، یعنی
مثلثهای چهارگوشههای فرش، عناصر اساسی در بسیاری از نقوش کلاسیک فرشهای سنتی
هستند. اما این تنها یک فرم کلی برای نقوش سنتی است و فرشهای ایرانی دارای جزئیات
بسیاری هستند که باعث میشوند بتوانیم آنها را به دستههای مختلفی تقسیم کنیم.
فرش کلاسیک یعنی فرشی که شامل نقوش اصیل قالیهای
ایرانیست معمولاً از نظر طرح در یکی از دستههای زیر جای میگیرد:
گلهای شاهعباسی شهرت بسیاری
بین ایرانیان دارند و نهتنها در طراحی نقوش فرش که در طراحی بسیاری از اشیاء دیگر
بهکار گرفته میشوند.
بعضی از نقوش در انواع
فرش کلاسیک برگرفته از آثار باستانی و بناهای قدیمی بهویژه بناهای مذهبی و مساجد
هستند. این طرحها امروزه بیشتر در اماکن خاص مذهبی استفاده میشوند.
طرحهای افشان از پرطرفدارترین
طرحهای فرش کلاسیک درحالحاضر هستند. این طرحها بهعلت تفاوت بارز در لچکترنج
با سایر نقوش، عدم رعایت تقارن و فاصلهگرفتن از طرحهای پیوستهی دیگر، مدرنتر
هستند و با دکوراسیون حالحاضر منازل همخوانی بیشتری دارند
طرحهای اسلیمی از
زیباترین طرحهایی هستند که در فرشهای کلاسیک بهکار میروند. نقوش اسلیمی عناصر
موجود در طبیعت مثل گلها و درختان را با زیباییای بیپایان و پرپیچوخم به منازل
ایرانیان میروند.
طرح ماهی درهم هم از
طرحهای نسبتاً پرطرفدار است. این طرح بیشتر در فرشهای بافتهشده در شرق کشور
مورد استفاده قرار میگرفته، اما زیبایی و سادگی آن باعث شدند اقسام مختلف آن در
بافت فرشهای ماشینی هم رواج پیدا کنند.
طرح خشتی هم از آن دسته طرحهای سنتیایست که
ظاهری نسبتاً مدرنتر دارند – تا جایی که
گاه حتی فرشهایی با طرح خشتی با فرشهای مدرن اشتباه گرفته میشوند. فرشهای طرح خشتی
یا قابی لچکترنج، بهسبک فرشهای سنتیتر، ندارند و در آنها بیشتر از اشکال هندسی
استفاده شده تا خطوط منحنی.
نقوش فرشهای کلاسیک تنوع بسیار بیشتری از آنچه به آنها اشاره کردیم دارند. موارد فوق تنها بیشتر از سایر طرحهای سنتی در حالحاضر کاربرد و طرفدار دارند. طرحهای محرابی، درختی، واگیرهای، اقتباسی و طرحهای تلفیقی از جمله دیگر نقوش پرکاربرد در فرش کلاسیک هستند.
تنوع در شانه و تراکم فرش کلاسیک دلیل استقبال از
فرش کلاسیک است. فرشهای کلاسیک در انواع 500، 700، 1000، 1200 و حتی 1500 شانه با
تراکم های 3600 و 4500 در بازار موجود است. توضیح: هر چه تراکم فرش بالاتر باشد
فرش دارای کیفیت بیشتری است.
قیمت فرش کلاسیک بیش از هر چیز به تراکم فرش،
تعداد شانههای آن و نوع نخ بهکارگرفتهشده در بافت فرش بستگی دارد. هرچه تراکم
بیشتر باشد فرش استحکام بیشتری خواهد داشت و با افزایش شانهها فرش ظریفتر و شبیهتر
به فرش دستبافت میشود. بااینحال در هر دو حالت نخ بیشتری برای بافت فرش استفاده
میشود و درنتیجه بهایتمامشدهی فرش و قیمت آن برای خریدار افزایش پیدا میکند.
از سویی بعضی از انواع نخ مانند اکریلیک، بهویژه
اکریلیک هیتستشده، و پلیاستر کیفیت و قیمت بیشتری نسبت به سایر انواع نخهایی
دارند که در بافت فرش کلاسیک استفاده میشوند.